fredag, mars 24, 2006

El-avgifta

Det er vanskeleg å forestille seg ein skatt som slær meir kaotisk ut enn el-avgifta. Tanken var kanhende at dei rike brukar meir straum, sidan dei har større hus. Vel, dei fattige har gamle og dårleg isolerte hus, så dei brukar meir straum dei og. Og kvatid vart folk på Lesja og Lom rikare enn folk i Stavanger eller Kristiansand? Er dei som har sytt for å byggje i ly for nordavinden fattigare enn dei som av nokon grunn får han hylande rundt husnovene heile vinteren igjennom?

Så kanhende tanken slett ikkje er å skatte dei rike, men å få folk til å byggje betre isolerte hus eller etter-isolere dei gamle. Det er ein vakker tanke. Men skulle dei ikkje allereie ha grunn til å gjere det? Sjøl med berre vanleg moms - eller jamvel utan - vil straum uansett koste pengar, så isolering vil framleis vere ein god ide. Kanhende ikkje så god ein ide som no. Men kvifor skal staten spesielt blande seg inn i nett dette? Kvifor ikkje leggje ei tung avgift på brød så folk sluttar å kaste skalkar og halvgamalt brød i søpla? "Gudsfrygt med nøisomhed er en stor vinding!" Det synest merkeleg at dette berre skal gjelde for straum og ikkje andre ting som høyrer dagleglivet til. Og kven som helst kan ete halvgamalt brød; men ikkje alle har råd til å byggje om huset sitt. Ja, ikkje alle eig huset dei bur i eingong, sjøl om dei fleste rettnok gjer det.

Nei, el-avgifta er nok ikkje noko meir enn ein farkestrek for å lure skattepengar ut bakvegen der folk ikkje ser. Så klagar folk på e-verket eller tenkjer det er deira eiga skuld, medan staten syg seg feit og dryg. Som han vel må gjere; gje keisaren det som høyrer keisaren til, seier eg. Men lyg ikkje om det. Gjer ikkje ting bak ryggen på folk.