Drivhuseffekt eller Guds vreide?

Snøen fell så lett og kvit... idag, 26. mars, som så ofte før denne "våren". Dette er ikkje eit triksefoto: Det er ein svært verkeleg bil som er snødd ned med lag på lag av snø. Fordi eine sida står inn under eit halvtak, kan du sjå bilen; elles hadde det berre vore ein liten haug i snøhavet, knapt så du ville lagt merke til det. Dette er på kysten av Sørlandet, ikkje djupt inne i dei norsk-okkuperte territoria i Sameland.

I dei seinare åra har vi høyrt meir og meir om drivhuseffekten. Og her for nokre år sidan las eg i Scientific American at den store varme-utvekslinga mellom hav og luft utanfor Island kanskje kunne stogge på grunn av drivhuseffekten. No sist haust var det somme forskarar som hadde vore ute i havet og målt at denne utvekslinga var halvert på dei siste ti åra.

I mellomtida har eg sett tørkekatastrofer over heile verda bli skulda på drivhuseffekten, og ørkenspreiinga sør for Sahara (som sidan har snudd, utan at folk likar å snakke om det). Eg har sett storflaumar både i utlandet og her til lands bli omtala som eit resultat av drivhuseffekten. Orkanar og andre stormar er sjølsagt drivhuseffekten si skuld, og stormflod slik som den som tok New Orleans nyleg. Jamvel spreiing av tropiske sjukdomar til nye område er drivhuseffekten si skuld.

For ein som er van med pietistisk kristendom, er det slåande kor likt dette er skildringa av Guds harme. Anten det er for varmt eller for kaldt så er grunnen den same. Anten det er tørke eller flaum, så er grunnen den same. Alle ulukker er vår eiga skuld, fordi vi har levt som vi ville og forlete det liv Dei Gamle levde. Det kan ikkje bli noko betre før vi vender om og sluttar å leve i luksus, og jamvel då vil nok vreiden henge over oss og våre born like til tridje og fjorde leden.

I grenselandet mellom tru og vitskap har vi uttrykket "ikkje-falsifiserbar teori", ein teori som du kan sei er sann uansett kva som hender. Til dømes at den usynlege rosa einhjørningen skapte jorda sist onsdag, komplett med fossilar og alle folka med deira minne i hjernen. Sjøl om vi tydleg minnest at vi var i live for ein månad sidan, så viser det berre kor godt handverk den usynlege rosa einhjørningen gjorde då han skapte minna våre.

Vitskapsmenn held seg godt unna ikkje-falsifiserbare teoriar, for det meste. Som venteleg kan vere, sidan det ikkje er bruk for vitskap når vi har ein teori som kan forklare alt, jamvel heilt motsette hendingar.

Så, er den kaldaste mars på over 40 år eit resultat av menneske-skapt drivhuseffekt eller ikkje? Nesten heilt sikkert ikkje. Naturen er ikkje så glup at han sjekkar om ting er menneske-skapte eller ikkje. Og det var varmare enn no i bronsealderen, for ikkje å sei yngre steinalder. Då bada flodhestane i Seinen, elva som renn gjennom Paris. Villsvin grynta i dei varmekjære skogane i Skandinavia. Og Sahara var ei grøn eng der antilopene beita. Det vil ta mange år med statsstøtta gasskraftverk før vi kjem så langt.

Dersom snøen ikkje er gått til midtsomars, skal eg revidere mitt syn på denne saka.